دکتر محمود مسائلی
هدف از این نوشتار کوتاه این است که توضیح دهد در فردای پیروزی نهضت رهایی بخشی مردم، و فاصله زمانی که هنوز نوع نظام سیاسی و دولت تعریف و تکوین نیافته است، چه کارهایی می بایست در ارتباط با موضوعات خارجی و حقوق و روابط بین‌الملل انجام شود. البته این نوشتار خام پیشنهاداتی که در زیر پیشنهاد می کند، در اندیشکده بینالمللی نظریه های بدیل به بحث گذاشته و بر روی آن متمرکز می باشد. این پیشنهادات، که بر اساس موازین جاری حقوق بین‌الملل تهیه شده است، در اختیار کسانی قرار می گیرد که در فردای ایران آزاد می کوشد سکان کشتی طوفان زده ایران را به سوی ساحل نجات هدایت نمایند. پس از بررسی‌های کارشناسی و تکمیل، پیشنهادات در قالب بیانیه‌‌‌ای رسمی در مجاری بینالمللی انتشارمی یابد.
بخش اول: همکاری‌ها و تعهدات بینالمللی
ایران ایمان خود را به حقوق اساسی بشر، به حیثیت و ارزش ذاتی انسان، به حقوق برابر زن و مرد و ملل بزرگ و کوچک ( برگرفته از مقدمه منشور ملل متحد) اعلام کرده و به اجرا و پیشبرد آن متعهد خواهد بود
ایران متعهد به ایجاد شرایطی در درون ساختار سیاسی خود می باشد که تحت لوای آن احترام به تعهدات ناشی از معاهدات بینالمللی بنیادین و سایر منابع حقوق بین‌الملل برای حفظ عدالت حفظ شود
ایران به ارتقای پیشرفت اجتماعی و استانداردهای بهتر زندگی برای همه مردم خود با آزادی بیشتر، صرف نظر از هرنوع تبعیض، متعهد بوده و با تاکید بر حفظ استقلال ملی از تجارب دیگر ملل صلح دوست و دمکراتیک سود خواهد برد.
ایران به فرهنگ تسامح و بردباری و روابط مسالمت آمیز با همه اعضای جامعه بینالمللی، که اهداف مندرج در منشور ملل متحد را پذیرفته‌اند، پایبند بوده و در اجرا و پیشبرد آن اهداف خود را متعهد می داند.
ایران متعهد به حفظ یک صلح بینالمللی فراگیر و عادلانه‌ای بوده و از درون مایه‌های فرهنگ غنی تاریخی خویش برای یک حیات مسالمت آمیز مبتنی بر هم‌پرسگی برای تقویت تلاش‌های بینالمللی استفاده خواهد کرد.
ایران اهداف سازمان ملل متحد را می پذیرد و بر اساس آن همه اقدامات لازم را در چارچوبه‌های همکاری بینالمللی انجام می دهد.
ایران به حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات با دیگر کشورها بر اساس موازین حقوقی بینالمللی، و بویژه در ارتباط با دادگاه بینالمللی دادگستری، متعهد می باشد.
ایران از هرنوع مداخله در امور داخلی دیگر کشورها خودداری کرده، و با تکیه بر حق ذاتی دفاع مشروع، در صورت ضرورت، در راستای تصمیمات اتخاذ شده توسط سازمان ملل متحد، خود را به همکاری‌های بینالمللی برای خاتمه دادن به بحران‌ها متعهد می داند.
ایران به روابط خوب با همسایگان خود با تکیه بر قاعده حسن هم‌جواری خود متعهد بوده و آن را بهبود می بخشد.
ایران آزاد و دمکراتیک در همه تعاملات بینالمللی خود بر اساس حسن نیت برای پیشبرد فرهنگ صلح رفتار خواهد کرد.
بخش دوم: حقوق بین‌الملل و حقوق بشر بینالمللی
ایران با تکیه بر مقاوله‌نامه حقوق معاهدات مصوب سال ۱۹۶۹، که ایران عضو آن بوده و آنرا در قانون‌گذاری داخلی تصویب کرده است، برای باز پس‌گیری حقوقی که از طریق قراردادهای تحمیلی در دوران حکومت اسلامی بر مردم تحمیل شده است، در چارچوب معیارهای تعریف شده در مقاوله‌نامه مذکور و به شرح مندرج در منشور ملل متحد اقدام خواهد کرد.
ایران برای انجام اصلاحات ضروری در منشور ملل متحد در طرح های بینالمللی مشارکت فعال خواهد داشت.
ایران دو پروتکل اختیاری پیوست شده به میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب مجمع عمومی در سال ۱۹۶۶ را می پذیرد و آنرا در قانون‌گذاری ملی خود تصویب می کند. این‌ها شامل پروتکل اختیاری مربوط به پذیرش کمیته حقوق بشر و پروتکل اختیاری مربوط به لغو مجازات اعدام می باشد.
ایران با پذیرش مقاوله‌نامه رم (۱۹۹۸)، اساسنامه دیوان بینالمللی کیفری را به عنوان گامی در جهت استقرار جهانی مبتنی بر اصول انسانی مورد شناسایی قرار داده و آنرا تصویب می کند تا در کارزار مبارزه جهانی علیه مصونیت دولت‌های خودکامه‌ای که مرتکب جنایت‌های بینالمللی به شرح ماده ۵ اساسنامه دادگاه مزبور تعریف شده‌اند، مشارکت فعال داشته باشد .
ایران متعهد به الحاق و تصویب مقاوله‌نامه بینالمللی رفع همه اشکال تبعیض علیه زنان (۱۹۷۹) می باشد.
ایران مقاوله‌نامه بینالمللی مربوط به کارگران مهاجر و خانواده‌های آنان (۱۹۹۰) را می پذیرد و به آن ملحق خواهد شد.
ایران مقاوله‌نامه بینالمللی منع شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز مصوب سال ۱۹۸۵ را تصویب کرده و به آن ملحق خواهد شد.
ایران متعهد به تصویب مقاوله‌نامه بینالمللی مربوط به وضعیت پناهندگان می باشد.
ایران مقاوله‌نامه بینالمللی مربوط به حمایت از مردم در برابر ناپدیدشدگان اجباری (۲۰۰۶) را می پذیرد و در جهت پیشبرد آن خواهد کوشید.
ایران مقاوله‌نامه بینالمللی مربوط به افرادی که دچار معلولیت جسمی و ذهنی هستند (۲۰۰۶) را می پذیرد و به آن ملحق خواهد شد.
بخش سوم: سیاست خارجی و دیپلماسی
پایبند می باشد ایران به پیشبرد ارزش‌ها و منافع ملی خود از طریق یک دیپلماسی فعال متعهد می باشد.
ایران مواضع دیپلماتیک هماهنگ با اهداف ملل متحد و حقوق بشر بینالمللی را دنبال نموده و براساس اصل انسانیت خود را به دست یابی به راه حل‌های فراگیر برای پاسخگویی موثر به معضلات جهانی مسئول و متعهد می داند.
ایران خود را عمیقا به دیدگاه‌های اجماعی هم‌پرسه و تلاش‌های انسانی برای صلح و عدالت بینالمللی متعهد می‌داند.
ایران متعهد است که فعالانه در طرح‌های توسعه بینالمللی شامل توسعه پایدار، امور بشردوستانه و کمک‌های مربوط به صلح و امنیت بینالمللی، به ویژه در کشورهای شکننده منطقه خاورمیانه مشارکت نماید.
برای پیشبرد چشم‌اندازهای صلح آمیز در منطقه خاورمیانه به همکاری فعال خود در سازمان همکاری اسلامی ادامه خواهد داد.
با تاثیر از منش و روش مدیریتی کوروش بزرگ، به عنوان مدل جهانی مدارا و تساهل، ایران از گفتگوهای سازنده میان ادیان برای توسعه فرهنگ صلح و همکاری استقبال نموده و خود را به پیشبرد آن متعهد می داند.
بخش چهارم: ارزش ها و اصل انسانیت
ایران در تمام برنامه‌های سیاست گذاری خود به ارزش های دموکراتیک در داخل کشور و در حیطه بینالمللی احترام گذاشته، آنها را اجرا کرده، و در توسعه و ترویج آنها همه سعی و مساعی خود را به کار می گیرد.
ایران منشور حقوق و آزادی های اساسی ملی خود را مطابق با منشور بینالمللی حقوق بشر و حکمت کهن تاریخی خویش بر اساس آموزه‌های کوروش بزرگ تهیه خواهد کرد.
ایران به حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات در هر سطحی اتفاق افتد براساس میانجیگری، مساعی جمیله، ماموریت‌های حقیقت‌یاب، مذاکرات دوجانبه و چندجانبه؛ همکاری‌های بینالمللی، و از طریق دادگاه بینالمللی دادگستری متعهد می باشد.
ایران با احترام به نظریه امنیت انسانی و اهمیت آن در برقراری مفهومی از امنیت بینالمللی با تکیه بر امنیت انسانی، همه مساعی خود را برای به تحقق رساندن این نظریه بکار می گیرد.
تلاش برای توسعه وحدت در تنوع نگاه فرهنگی و هویتی در سرلوحه سیاست گذاری‌های داخلی و بینالمللی خواهد بود.
بخش پنجم: رفاه و توسعه
ایران از طریق همکاری‌های دو جانبه، منطقه‌ای و بینالمللی برای پیشبرد رفاه مردم خویش و درعین حال بهبود وضعیت زندگی کشورهای در حال توسعه همکاری می کند.
- ایران برای دستیابی به اجماعی هم‌پوش درجهت بهبود ، پیشبرد عدالت به عنوان انصاف در داخل کشور و به اشتراک گذاشتن تجربیات خود با همسایگان خود و جامعه بین المللی معتقد و متعهد می باشد.
ایران به رویکرد و سیاست‌های مبتنی بر حقوق بشر در آموزش و بهداشت عمومی از طریق همکاری تنگاتنگ با یونسکو و سایر نهادهای بینالمللی متعهد می باشد.
